Người Mỹ nói:
“If you would not be forgotten as soon as you are dead and rotten, either write things worth reading or do things worth writing.” ___Benjamin Franklin.
Người Việt nói:
“Đã mang tiếng ở trong trời đất
Phải có danh gì với núi sông”____Nguyễn Công Trứ.
Văn hóa Việt Nam nhấn mạnh vào di sản (Legacy) và thể diện (hay còn được gọi là sĩ diện – Face), cả hai định hình hành vi xã hội (social behavior), năng lực lãnh đạo (leadership) và ký ức lịch sử (historical memory).
Danh tiếng (Fame) không tồn tại lâu (temporary) trong khi Sĩ diện (face) và di sản (Legacy) bắt nguồn từ các giá trị Nho giáo (Confucian values), bản sắc cộng đồng (community identity) và chủ nghĩa quốc gia dân tộc (nationalism).
Người Việt Nam trên lý thuyết hướng tới sự cân bằng giữa việc giữ gìn sĩ diện (Face) và xây dựng một di sản (Legacy) có ý nghĩa, nhưng trong thực tế một vài người cho rằng: vừa có tiếng vừa có miếng (both fame & fortune) thì mục tiêu hành động mang tính thiết thực hơn (more realistic).
Vậy, điều gì thực sự quan trọng trong Văn hóa Việt Nam?
•Sĩ diện (Face) là quan trọng, nhưng di sản (Legacy) lớn hơn.
•Danh tiếng (Fame) được ngưỡng mộ, nhưng di sản (Heritage) là thiêng liêng (sacred).
•Giá trị thực sự của một người (A person’s true value) được đo lường (measured) không phải bằng mức độ nổi tiếng của họ (how famous they are), mà bằng những gì họ để lại (what they leave behind).
Văn hóa Việt Nam dạy rằng, hành động của một con người (one’s actions) không chỉ phục vụ lợi ích cá nhân (personal gain) mà còn mang lại lợi ích cho các thế hệ tương lai (benefit future generations). Đó là lý do tại sao các nhà lãnh đạo như Chủ tịch Hồ Chí Minh và các nhân vật lịch sử như Hai Bà Trưng, Nguyễn Trãi được nhớ đến. Họ được nhớ đến và tri ân không phải vì họ nổi tiếng (famous), mà vì sự hy sinh của họ (their sacrifies) đã định hình bản sắc Việt Nam(shaped Vietnam’s identity).
Nếu như trước đây, “Là người, tôi sẽ chết cho quê hương”.
(As a human, I would gladly die for my beloved country), thì bây giờ, là người Việt Nam, bạn sẽ làm gì cho quê hương chúng ta (As a Vietnamese, what would you do for our country)?
